Gedeeltelijke plaat of frame prothese (partiële prothese)

Een gedeeltelijke plaat of frame prothese ( partiële prothese) vervangt één of meerdere tanden of kiezen. Het is een goede oplossing als uw verloren tanden of kiezen niet door een kroon, brug of implantaten vervangen kunnen worden.

Ten opzichte van de volledige prothese is er echter wel in behandel wijze en verantwoording een groot verschil. Een gedeeltelijke plaat of frame prothese kan alleen door uw tandprotheticus aangemeten worden als u eerst uw tandarts uw tanden en kiezen laat controleren. Uit deze controle moet dan blijken of het geen probleem is om deze tanden en kiezen te belasten, ook worden er eventuele restauraties aan de tanden of kiezen gedaan. Voor het vervaardigen van partiële prothesen werkt de tandprotheticus nauw samen met de tandarts, immers draagt de tandarts de verantwoording van uw eigen tanden en de tandprotheticus van de partiële prothese.

Wat is het verschil tussen een plaat prothese ( plaatje) en een frame prothese?

Een plaat prothese ( plaatje)
Een plaatje is een gedeeltelijke prothese waarin tanden en kiezen zijn verankerd. Een plaatje wordt op het tandvlees gedragen.

Wanneer kiezen we voor een plaatje?
– Een plaatje is vaak een tussen oplossing na het trekken van de tanden en kiezen tot aan het maken van een duurzamere oplossing. Het is dus eigenlijk een noodvoorziening.
– Het is vaak een voorloper van de volledige prothese. Als de resterende tanden en kiezen niet voor duurzamere voorzieningen in aanmerking komt.
– Soms zijn er financiële bezwaren voor het maken van een kroon, brug of frame prothese.
– Een plaatje wordt op uw tandvlees gedragen en draagt dus negatief bij aan de gezondheid van uw tandvlees.

Een frame prothese
Een frame prothese dankt zijn houvast aan “klammers’’ ( haakjes) die om de tanden en kiezen zit. Een frame wordt op de tanden gedragen.

Wanneer kiezen we voor een frame?
– Een frame wordt op de tanden gedragen en ontlast zo het tandvlees, het is een duurzame voorziening.
– Soms komen de “klammers’’ in het zicht, wil men dit niet dan kan men beter kiezen voor een brug.

Wat is een immediaat prothese?

Eerste prothese (immediaat prothese)

Van eigen tanden en kiezen naar uw eerste kunstgebit
Om allerlei redenen kunnen eigen tanden en kiezen verloren gaan. In onze praktijk zien we dagelijks patiënten die al jaren niet meer bij de tandarts komen of door een operatie hun eigen gebit moeten laten trekken. De redenen zijn dan ook uiteenlopend. Maar een oplossing is er altijd!
U kunt zonder doorverwijzing bij ons terecht voor een eerste gesprek, waarbij we de situatie in de mond bekijken en u een eerlijk advies meegeven. U mag er na die tijd rustig over nadenken of wij verwijzen u door naar de kaakchirurg of tandarts voor het trekken van uw eigen tanden en of kiezen (extraheren).

Het trekken van eigen tanden en kiezen
Bij de ene patiënt moeten er een paar ondertanden uit en bij de andere nog het hele gebit. U kunt zich voorstellen dat de genezing bij de één sneller verloopt als bij de ander. Maar iedereen heeft te maken met genezing en dat gaat gepaard met moeizaam eten en drukplekjes als de prothese direct geplaatst wordt. Als de wondjes in de mond nog niet volledig genezen zijn, kunt u het beste zacht voedsel nemen. Daarna kunt u langzaam weer proberen te eten wat u normaal gewend bent. U zult merken dat uw kauwvermogen toch wel wat beperkt is in de eerste periode.

Behandelplan
Voordat de tanden en/of kiezen getrokken worden wordt er eerst begonnen met het aanmeten van het kunstgebit. Dit gebeurd in twee of drie stappen. Als deze dan klaar is wordt u naar de tandarts gestuurd voor het verwijderen van de tanden en/of kiezen.

Beperkingen eerste kunstgebit
Zit het gebit niet optimaal op de eerste dag? Schrik dan niet meteen. Er is immers heel wat in uw mond gebeurd. De verdoving kan er nog inzitten en daarna kan het allemaal wat gevoelig zijn. De eerste dag mag u de prothese er dan ook absoluut niet uithalen. Het werkt namelijk als een soort drukverband op de wondjes in de mond. Haalt u de prothese er direct de eerste dag wel uit? Dan kunnen de wondjes weer opengaan en omdat uw tandvlees begint te zwellen, zal het kunstgebit ook niet meer goed in uw mond passen als u het terug probeert te plaatsen.

De eerste uren na het trekken van de tanden kan uw speeksel rood van kleur zijn. Dat komt omdat de wondjes nog een beetje nabloeden, maar dit zal vrij snel ophouden. Daarna neemt het speeksel ook weer de normale kleur aan. Dit bekent niet direct dat de wondjes genezen zijn. De eerste 24 uur kunt u ook beter niet spoelen. Er vormen zich namelijk bloedstolsels in de wondjes. Door te spoelen laten de stolsels los en begint het bloeden opnieuw.

Wennen aan het kunstgebit
Pas na de eerste dag mag het kunstgebit uit uw mond. Afhankelijk van wat u heeft afgesproken doet de kaakchirurg, tandarts of tandprotheticus dit. Of u doet het zelf. Als u het zelf mag doen, wees dan voorzichtig. Spoel het kunstgebit af en borstel het schoon. Reinig uw mond voorzichtig door te spoelen met lauw water.

Als de wondjes beginnen te genezen, neemt de pijn en zwelling af. U kunt dan langzaam aan gaan wennen aan uw nieuwe kunstgebit. Dat vraagt tijd. Dit is afhankelijk van een heleboel factoren: grote of kleine ingreep, uw verwachtingen, uw pijngrens etc. etc. Bij de een gaat de genezing dan ook sneller dan bij de ander. In de maanden na de extractie blijft u bij ons onder controle om de genezing te controleren en tijdig aanpassingen te doen.

Door tandverlies en het ontbreken van de wortel zal uw kaak gaan slinken, dit is vaak een onopgemerkt proces. Tussentijds kunnen wij er een zachte laag in aanbrengen om hem tijdelijk weer passend te maken of we kunnen hem middels een rebasing weer passend maken op uw kaak. Wij houden dit tijdens de controles voor u in de gaten en binnen het jaar kunnen we beginnen met een nieuwe prothese. De eerste (immediaat) prothese wordt namelijk als noodprothese gezien. Nadat uw kaak volledig genezen is, variërend van een half jaar tot een jaar, mag u onder vergoeding van de zorgverzekeraar een nieuwe prothese aan laten meten, dit mag in veel gevallen al na zes maanden.

Een tand is opgebouwd uit een kroon en een wortel. Een kroon is het zichtbare deel van een tand of kies. Soms is de kroon dermate beschadigd of misvormd dat deze vervangen moet worden door een kunstkroon. Een kunstkroon wordt meestal ook ‘kroon’ genoemd.

Kronen en bruggen als duurzame vervangingen voor tanden en kiezen.
Kronen en bruggen benaderen de oorspronkelijke vorm en functie zoveel mogelijk. Een behandeling voor een kroon of brug is ingewikkelder dan voor een gewone vulling. U zult dan ook 2 tot 3 keer bij uw tandarts moeten terugkomen.

Wat is een kroon?
Een kroon is een kapje van metaal en/of porselein dat precies over een afgeslepen tand of kies past. Het kapje zit op de tand of kies vastgelijmd. Door een kroon krijgt de tand of kies zijn oorspronkelijke vorm en functie weer terug.

Wanneer kan een kroon nodig zijn?
– Er is onvoldoende houvast voor een vulling. Door tandbederf kan een groot deel van de tand of kies verloren zijn gegaan.
– Verbeteren van het uiterlijk. (cosmetisch). Meestal gaat het daarbij om verkleurde en/of slecht gevormde tanden of kiezen die voor in de mond staan.
– Door een trauma, val, tijdens sport.

Wat is een brug?
Een brug wordt gemaakt ter vervanging van één of meer, naast elkaar liggende, ontbrekende tanden en/of kiezen. Een brug zit vast aan twee of meer pijlers. Dat zijn afgeslepen tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte van de ontbrekende tand of kies. Een brug bestaat uit twee of meer kronen die op pijlers passen en een brugtussendeel, ook wel ‘dummy’ genoemd. Deze bestaat uit één of meer kunsttanden en/of kiezen die op de plaats van de open ruimte komen. Een kroon of brug kan ook op een tandimplantaat bevestigd worden zodat gezonde naastliggende tanden niet als pijlers hoeven te dienen zodat “gezonde tanden” niet gebruikt hoeven te worden.

Wanneer kan een brug nodig zijn?
– Om beter te kunnen kauwen.
– Verbetering van het uiterlijk.
– Om te voorkomen dat tanden en kiezen scheef gaan staan en/of gaan uitgroeien.
– Als tanden en kiezen ontbreken, kunnen de tanden of kiezen van de andere kaak in de richting van de open ruimte groeien. Ook kunnen de tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte naar elkaar toe groeien, waardoor ze scheef gaan staan.

Welke soorten bruggen zijn er?
– Gewone brug:
Bij een gewone brug bevinden de pijlers zich aan weerszijden van de open ruimte.
– Vrij-eindigende brug:
Bij een vrij-eindigende brug bevinden de pijlers zich aan één zijde van de ontbrekende tand of kies.
– Etsbrug:
Een etsbrug is meestal mogelijk wanneer de tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte nagenoeg gaaf zijn. Voor deze constructie hoeft nauwelijks iets van de gave tanden te worden afgeslepen. De etsbrug wordt vooral gebruikt ter vervanging van één of twee tanden. De brug wordt door middel van metalen bevestigingsplaatjes met een speciale lijm onzichtbaar aan de binnenzijde van de tanden geplakt. Een etsbrug kan, indien nodig, meestal vrij eenvoudig worden verwijderd.
– Implantaat gedragen brug:
Deze brug wordt niet op natuurlijke pijlers gedragen, maar op de implantaten.

Van welk materiaal zijn kronen en bruggen gemaakt?
– Porselein:
Kronen van porselein kunnen in veel situaties worden toegepast. Door nieuwe technieken is de kans op breuk uitgesloten. Het materiaal is tandkleurig en ziet er zeer natuurgetrouw uit.
– Metaal-porselein:
Hierbij wordt metaal als basismateriaal gebruikt. Voor het uiterlijk wordt over het zichtbare metaal een laag van tandkleurig porselein.

Hoe verloopt de behandeling?
De behandeling van een kroon of brug verloopt in stappen. Hiervoor zijn twee of drie bezoeken aan de tandarts nodig. Een kroon of brug wordt niet direct in uw mond gemaakt, maar in ons tandtechnisch laboratorium. Hiervoor is ongeveer één tot twee weken tijd nodig.
– Afslijpen van de tand of kies
Allereerst wordt een deel van de tand of kies afgeslepen, totdat er genoeg ruimte is om een kroon of brug te maken. Zo nodig krijgt u een plaatselijke verdoving.
– Afdruk maken
Vervolgens maakt de tandarts een afdruk van uw hele kaak of het gedeelte waarin zich de afgeslepen kies bevindt. Hiervoor brengt de tandarts een afdruklepel met een rubberachtige massa in uw mond. Zo ontstaat een afdruk waarin later in een tandtechnisch laboratorium gips wordt gegoten. Op dit gipsmodel wordt de kroon of brug gemaakt.
– Beetregistratie
Met de beetregistratie bepaalt de tandarts hoe de tanden en kiezen van uw onderen bovenkaak op elkaar passen. Daarvoor is een afdruk van de tegenovergelegen kaak nodig. Hiervoor gebruikt de tandarts een wasplaatje.
– Kleur bepalen
Als de kroon of brug vóór in de mond staat, heeft deze meestal een tandkleurige buitenlaag. Samen met uw tandarts zoekt u een geschikte kleur uit. Ook komt het voor dat de patiënt naar het laboratorium gaat voor het vaststellen van de kleur.
– Tijdelijke kroon
Voor uw comfort/esthetiek en ter bescherming van de afgeslepen tand of kies, maken we in een tijdelijke kroon zodat u nooit tandeloos de deur uit gaat. De definitieve porseleinen kroon wordt in het tandtechnische laboratorium vervaardigd.

– Vastzetten
Bij de laatste afspraak past uw tandarts de kroon of brug in uw mond en zet hem vast. Als er nog wat veranderd moet worden, kan dat nog. Als het perfect past en aansluit op het tandvlees, brengt de tandarts aan de binnen zijde van de kroon of brug een snelhardend cement ( lijm) aan. Vervolgens schuift hij de kroon of brug op zijn plaats en drukt hem stevig aan. De kroon zit al snel zo vast dat u er alles mee kan eten.

Wat is een facing?
Een facing is een heel dun schildje of laagje wat op een bestaande tand wordt aangebracht door de tandarts. Er zijn twee verschillende materialen die worden gebruikt voor facings:
– Een laagje vulmateriaal van composiet
– Een schildje van porselein dat op de tand wordt vastgezet
Er zijn ook gebitssituaties met bijv. een bepaald ‘beet’ die niet geschikt zijn voor facings. De kans voor beschadiging is dan te groot. In dat geval wordt een kroon of brug geadviseerd. De behandeling van een facing gaat precies hetzelfde als bij een gewone kroon of brug.

Onderhoud en nazorg
De dagelijkse mondhygiëne is bij kronen en bruggen extra belangrijk. Vooral het tandvlees rondom de kroon of brug moet u goed reinigen. Een kwetsbare plek is de rand van de kroon of brug. Daarop kan gemakkelijk tandplak achterblijven. Plak veroorzaakt gaatjes langs de rand van uw kroon of brug en ontsteking van het tandvlees. Poets dit gebied zorgvuldig met een zachte tandenborstel en gebruik tandenstokers, ragers en/of flossdraad dan heeft u er zo lang mogelijk plezier van.

Bij een aantal sporten bestaan risico’s voor sportblessures en ongevallen. Een ongeval met de tanden kan leiden tot het afbreken, los gaan staan, verplaatsen of uitgeslagen worden van één of meerdere tanden. De tandarts dient dan een tijdrovende en kostbare behandeling uit te voeren om de tanden te redden, maar helaas lukt dat lang niet altijd. Daarom is het beter om deze problemen te voorkomen door tijdens het sporten een gebitsbeschermer te dragen.

Wat is een gebitsbeschermer?
Een gebitsbeschermer is een soort hoesje van zachte en harde kunststof dat over de tanden in de bovenkaak wordt geplaatst. De kunststof is enkele millimeters dik, sterk en meestal doorzichtig. De voortanden komen ideaal gesproken met de voorkant niet tegen de gebitsbeschermer aan waardoor een soort airbag-effect ontstaat. De gebitsbeschermer vangt de klap op en verdeelt de kracht van de klap in eerste instantie over alle kiezen waardoor de kracht die op de tanden terecht komt uiteindelijk minimaal is. Doordat de kracht verdeeld wordt, zal de kracht die op één enkele tand komt meestal zó klein zijn dat er geen schade optreedt.
Als er ondanks het dragen van een gebitsbeschermer toch een tand wordt uitgeslagen, dient de gebitsbeschermer als een vangnet waardoor de uitgeslagen tand niet zoek kan raken. De tand kan dan weer in de kaak worden teruggeplaatst.

Soorten gebitsbeschermers
Er bestaan drie soorten gebitsbeschermers, namelijk een kant en klare gebitsbeschermers, voorgevormde gebitsbeschermers (warm-water-beschermers) en exact passende gebitsbeschermers.

Kant en klare gebitsbeschermers
De pasvorm is matig en kan niet worden aangepast aan het gebit. Bij ademen en spreken zit de beschermer in de weg. De beschermer zal dus slecht worden gedragen. De werking is daardoor beperkt. De kosten van zo’n gebitsbeschermer zijn laag.

Voorgevormde gebitsbeschermers
In een sportzaak zijn ook voorgevormde gebitsbeschermers te koop die wel kunnen worden aangepast aan het gebit. Door de gebitsbeschermer even in heet water te leggen, wordt hij zacht en enigszins vervormbaar. De zacht geworden gebitsbeschermer wordt vervolgens over de tanden geplaatst en daar stevig tegen aangedrukt. Daardoor sluit hij beter aan. Na enige tijd koelt de gebitsbeschermer af in de mond en is de kunststof niet meer te vervormen. Zo nodig kan de procedure worden herhaald totdat de gebitsbeschermer goed om de tanden past. Het is bijzonder lastig om met deze procedure thuis tot een goed resultaat te komen.
Een voorgevormde gebitsbeschermer werkt beter dan een kant en klare gebitsbeschermer. De beschermer zit echter tegen de voortanden aan waardoor het airbag-effect niet zal optreden. Ook is het niet goed mogelijk om rekening te houden met het wisselen van de tanden en kiezen waardoor erg vaak een nieuwe beschermer zal moeten worden gekocht. De kosten zijn laag maar wel iets hoger dan van een kant en klare gebitsbeschermer.

Exact passende gebitsbeschermers
Een exact passende gebitsbeschermer moet door de tandarts of orthodontist worden gemaakt. Zo’n gebitsbeschermer geeft de beste bescherming tegen schade aan de tanden. De tandarts maakt eerst een afdruk van het gebit. Dit wordt ook wel ‘happen’ genoemd. Met behulp van de gebitsafdruk wordt vervolgens een kopie van het gebit gemaakt. Op deze kopie maakt de tandtechnieker een gebitsbeschermer die exact op het gebit past. Ook is het mogelijk om je naam onuitwisbaar in de beschermer te plaatsen en soms kan de beschermer ook in de kleuren van je club worden gemaakt. Na het maken van de gebitsafdruk duurt het meestal een week voordat de gebitsbeschermer klaar is. Veel aanvullende tandartsverzekeringen vergoeden de kosten van een gebitsbeschermer (gedeeltelijk).

Wanneer een gebitsbeschermer?
Lang niet alle sporten geven een risico voor letsel aan de tanden. Als u sport, kunt u dit risico meestal zelf wel inschatten. Sporten waarbij het risico voor een ongeval met de tanden erg groot is en waarbij u een gebitsbeschermer zou moeten dragen, zijn waterpolo, hockey, ijshockey, boksen, kickboksen en andere vechtsporten. Voor iedere sport is er ook een andere beschermer.

Gebitsbescherming tijdens wisseling
Goede bescherming van de nieuwe tanden en kiezen is erg belangrijk. Dit gaat het beste met een exact passende gebitsbeschermer met extra ruimte op de plaatsen waar de meeste veranderingen gaan plaats vinden. Doordat de wisseling redelijk goed te voorspellen is, kan de tandarts of orthodontist de beschermer zo maken dat de tanden en kiezen ongestoord kunnen wisselen terwijl de beschermer lekker vast in de mond zit. Het is niet verstandig om tijdens de wisseling een warm-water-beschermer uit de winkel te gebruiken, met het argument dat het gebit toch nog verandert.

Gebitsbescherming tijdens de beugelbehandeling
Tijdens de beugelbehandeling verandert de stand van de tanden en de kiezen. Hierdoor is het niet goed mogelijk om een exact passende gebitsbeschermer te maken. Ook de voorgevormde gebitsbeschermers zijn dan maar beperkt geschikt. De beste bescherming in combinatie met optimale bewegingsvrijheid voor de tanden en kiezen kan worden bereikt met een voorgevormde gebitsbeschermer die van een speciaal materiaal is gemaakt dat elke controle weer kan worden aangepast aan de veranderde stand van de tanden en kiezen. Dit aanpassen kan het beste worden gedaan door de tandarts of de orthodontist.

Rebasing
In loop der jaren slinkt uw kaak. Daarom is het raadzaam om elke twee jaar de prothese te laten controleren door uw tandarts of tandprotheticus. Als uw prothese niet meer goed past en verder is de prothese nog in goede staat, dan is het mogelijk de prothese op te vullen ( rebasen). Er wordt dan een afdruk genomen van de kaak in de bestaande prothese en wij kunnen dan een voering plaatsen zodat de prothese weer goed past.
Houd u er dan wel rekening mee dat u de prothese die dag kwijt bent, wellicht heeft u de oude prothese nog bewaard zodat u niet zonder zit.

Reparatie
De schik van iedere prothese drager is dat de prothese stuk gaat. Het kan gaan om een tandje die er uit is gebroken of dat er een scheur of breuk in is gekomen, of u heeft hem laten vallen. Ook in deze situatie kunt u bij ons terecht.
Repareer Nooit zelf uw kunstgebit. De kans is groot dat u de prothese verder beschadigd. Bij een breuk bijvoorbeeld is het dan niet meer mogelijk om het breukvlak weer terug te vinden, dit kan er dan voor zorgen dat de prothese niet meer goed past.
Wij zorgen er altijd voor dat u de prothese dezelfde dag weer terug heeft.